İçindekiler
Ekonomik Takvim
Ekonomik takvim; bir ülke ya da bölgenin ekonomik aktivitesine odaklı belirli tarihteki etkinliklerin, veri yayınlarının ve rapor açıklamalarının bir listesidir. Yerel ve küresel piyasalar için büyük önem arz eder.
Ekonomik takvim; devlet kurumları ya da diğer araştırma kurumlarının belirli aralıklarla yayınladığı ekonomik rapor ve verileri, merkez bankası toplantıları ile faaliyet ve politikaları konusunda basın açıklamalarını, kamu fonlama aktivitelerini ve açıklamalarını içerir. Takvimde aynı zamanda meclis duruşmaları, politika belirleyicilerin yapacağı konuşmalar ve ülke liderleri arasındaki görüşmeler gibi düzenli olarak gerçekleşmese de piyasaları etkileyebilecek gelişmeler ve seçimler gibi siyasi olaylar da bulunur.
Bu tür gelişmeler riske maruz kalma ihtimalini artıracak dalgalanmalar yaratabilir. Tacirler bu tarz önemli ekonomik gelişmelerin tarihlerini bilerek portföylerini yatırım hedeflerine ulaşacak şekilde düzenleyebilir. Döviz ve endüstriyel emtia gibi bazı varlıklar da belirli yayınlara göre hareket eder.
Takvimdeki bazı kalemler düzenli aralıklarla gerçekleşir–haftalık, aylık, çeyreklik ya da yıllık–ve piyasaya edecekleri etki konusunda değişken potansiyellere sahip olurlar. Yatırımcılar ve profesyoneller bu gelişmeleri piyasaya ve ekonomik koşullara dair bir işaret elde edebilmek için yakından takip eder.
Düzenli aralıklarla yaşanan gelişmelerden bazıları istihdam ve enflasyon raporları, kamu fonlama aktiviteleri ve açıklamaları ve merkez bankası toplantılarıdır.
Takvimdeki diğer kalemler mevcu gelişmelere ve daha büyük periyodik koşullara bağlıdır. Merkez bankası başkanlığına yapılacak atamanın görüşmeleri, merkez bankası yetkililerinin yaptığı konuşmalar ve ülke liderlerinin bir araya gelmeleri bunlara örnektir. Ekonomik koşulları ya da piyasa aktivitesini etkileyebilecek her gelişme ekonomik takvimin bir parçası olarak değerlendirilir.
Önemli Ekonomik Takvim Verileri
ABD TARIM DIŞI İSTİHDAM DEĞİŞİKLİĞİ
ABD tarafından resmi istihdam bürosundan iki gün önce yayınlanan veri resmi tarım dışı istihdam verisinin iyi bir kestirimi olarak değerlendirilmektedir. Dolayısıyla piyasalar tarafından dikkate alınan önemli bir veri konumundadır. Olumlu gelmesi USD üzerinde yukarı yönlü bir hareketlilik gösterebilir.
Tarım dışı istihdam verisinde iki gün önce Çarşamba günleri yayınlanır.
İSTİHDAM TALEPLERİ
Haftalık yayınlanan veri ilgili hafta içinde gerçekleşen işsizlik sigortası başvuralarının değerlendirilmesi ile oluşturulur. İşsizlik sigortası başvuruları işsizliğin değişimi için önemli bir gösterge olarak algılanmaktadır ve bu nedenle önemli bir haftalık veri olarak karşımıza çıkmaktadır. Açıklanan değerin beklenenden düşük çıkması USD üzerinde olumlu etki yaratabilir.
Her hafta Perşembe günleri yayınlanır.
ABD İŞSİZLİK ORANI
Ülkenin mevcut ekonomik durumunu en iyi yansıtan göstergelerden birisi olan işsizlik oranı 60.000 hane ve 375.000 işletme arasında yapılan anket ile belirlenmektedir. Bir ekonomi için olağan işsizlik oranı genellikle %4-%5 arasında olması beklenir. İşsizlik düştüğünde USD’nin güçlenmesini beklemek yanlış olmayacaktır.
Aylık olarak Cuma günleri yayınlanmaktadır.
GSYH – GAYRİ SAFİ YURT İÇİ HASILA (GDP)
Dönem içerisinde üretilmiş mal ve hizmetlerin piyasa değerini betimler. ABD’nde faaliyet gösteren yabancı şirketlerin kazancı dahil edilirken ABD vatandaşlarının yurt dışında elde ettiği gelirler düşülür. GSYİH bir ülkenin ekonomisinin büyümekte mi yoksa durgunlukta mı olduğu konusunda bilgi verir. Oldukça önemli bir gösterge olan GDP’nin olumlu yönde gelişmesi USD’nin değerinin artmasına yol açabilir.
Aylık olarak elde edilen veriler ile hesaplanır, bir ayın bitiminden yaklaşık 5 hafta sonra çeyrek dönem verisi olarak yayınlanır.
ÇEKİRDEK PERAKENDE SATIŞLAR (RETAIL SALES)
Toplam perakende satışları arasındaki aylık farkları hesaplar. Açıklama zamanı en belirsiz olan tüketici harcamaları tarzını yansıtan göstergedir. Mevsimsel değişkenlere, tatil zamanlarına ve işlem günleri farklarına göre düzeltilir. Perakende satışlarda oluşan ivme ekonomi ile ilgili olumlu bir gelişme olarak değerlendirilebilir. Dolayısıyla pozitif artışlar USD’nin değer kazanmasına yol açabilir.
Her ayın ilk yarısı sonunda açıklanır.
ENDÜSTRİYEL ÜRETİM
Bir ülkede fabrikalarda, madenlerde ve alt yapı hizmetleri kapsamında yapılan toplam üretim miktarının, belli zaman aralıklarında gösterdiği farklılıkların ve buna ek olarak üretim için mevcut kaynakların ne kadarının kullanılabildiğinin ölçüldüğü bir tür zincir-ağırlıklı ölçüdür. İmalat sektörü bir ülkenin ekonomisinin üçte birini oluşturur. Kapasite kullanım oranı fabrikaların kapasitelerinin ne kadarının kullanıldığı hakkında fikir verir. Beklenenden yüksek çıkması USD için yükseliş habercisi olabilir.
Her ayın ortasında yayınlanır.
KONUT BAŞLANGIÇLARI
Konut başlangıçları raporu her ay yeni başlamış konut veya bina inşaatları sayısını belirtir. Yeni temeli atılmaya başlanmış konut veya bina inşaatları, konut başlangıçları olarak tanımlanır. Konut başlangıçları verisi, faiz oranlarındaki değişimlere karşı son derece hassastır ve faizlerdeki bir değişime ilk tepki veren göstergelerdendir. Konut başlangıçları veya izinlerinin değişen faiz oranlarına önemli bir tepkisi olduğunda, bu faiz oranlarının zirve ya da dibe yaklaştığının sinyalini verebilir. Yukarı yönlü bir değer verisi USD üzerinde yükseliş baskısı oluşturabilir.
Rapor ayın ortalarında yayınlanır.
İMALAT ENDEKSİ ( ISM )
Institute of Supply Management tarafından yayınlanan veri, imalat sektöründeki faaliyetler ile ilgili fikir verir. Üretim yapan 400 civarındaki firmanın envanteri, üretim hattı durumu, siparişler ve teslimatları gibi öğelerin derlenmesi ile oluşturulur. Endeks değeri rakamsal olarak 50’nin üzerinde ise sanayinin canlı, altında ise durgun olduğu varsayılır. Beklentinin üzerinde değer açıklanması piyasalarda olumlu hareketlere neden olabilir.
Her ayın ilk iş gününde TSİ 17.00’de yayınlanır.
MICHIGAN HASSASİYETİ
Tüketicilerin ABD ekonomisine olan güvenini yansıtır. University of Michigan tarafından 500 kişiden az olmayan bir toplulukla gerçekleştirilen telefon anketinin sonucudur. Duyarlılık ve beklentiler olmak üzere iki değişkeni barındırır. Halkın finansal durumlarını ve gelecekteki beklentilerini anlamaya çalışır. Endeskin yüksek çıkması büyümeyi olumlu yönde etkileyecektir. Dolayısıyla yükselen bir değer USD için de artışın bir göstergesi olabilir.
Rapor taslağı her ayın yaklaşık 15’inde yayınlanır, son rapor her ayın son Salı günü yayınlanır.
TÜKETİCİ FİYAT ENDEKSİ – TÜFE (CPI)
Ülkedeki enflasyonun başlıca göstergesi olan TÜFE, şehirli tüketiciler tarafından kullanılan belli mal ve hizmetlerden oluşan bir sepetin, etkilendiği ekonomik çevre koşullarına göre, fiyatlarındaki değişimi hesaplar. TÜFE, ABD Çalışma Bakanlığı tarafından seksen beş şehirdeki fiyat analizlerine göre belirlenir. Normal ekonomik koşullarda, TÜFE’deki artış faiz oranlarında büyümeye neden olur ve bu da dönem içinde doların değerlenmesini sağlar.
Her ayın 15’i ile 21’i arasında TSİ 15.30’da yayınlanır.
ÜFE- ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (PPI)
PPI (Producer Price Index) mamul malların üretici fiyatları endeksi olarak nitelendirilir üretim aşamasındaki tüm ürünlerin fiyat değişimini ölçer. Üreticilere yönelik enflasyonu hesaplar ve hesaba hizmetleri dahil etmez. Tipik olarak ÜFE’deki ani bir artış hisse ve tahvil piyasalarında düşüşü tetikler. Aynı zamanda faiz oranı artışı ile beraber USD’nin de yükselişini tetikleyebilir.
Önceki ay için aylık olarak yayınlanır.
SATIN ALMA MÜDÜRLERİ ENDEKSİ ( PMI )
National Association of Purchasing Managers ( NAPM ) veya yeni adıyla Institute for Supply Management, aylık olarak ülkenin imalat sektörü hakkında bir bileşik endeks yayınlar. 50’den fazla sektör irdelenerek yeni siparişler, üretim, tedarikçi dağıtım zamanları, birikmiş siparişler, envanter fiyatları, istihdam, ihracat ve ithalat siparişleri verilerinden elde edilir. Yükselen bir veri USD üzerinde olumlu etkiler yaratabilir.
Her ayın sonunda yayınlanır.
İSTİHDAM MALİYETİ ENDEKSİ
Bu endeks bir ülkenin her yerinde bulunan bütün sektörlerde faaliyet gösteren iş yerlerindeki çalışanların fiyat değişimini gösterir. Bir nevi işgücü maliyetini tanımlayan unsurdur. Beklenenin üzerinde bir değer USD için yükseliş, beklenenin altında bir değer düşüş anlamına gelebilir.
Ay sonunda yayınlanır.
FABRİKA SİPARİŞLERİ – (DAYANIKLI MALLAR)
Dayanıklı mal siparişleri, yerli imalatçıların hemen veya gelecekte teslim etmek üzere dayanıklı mallar için aldıkları siparişleri gösterir. Dayanıklı mal terimi üç yıl ve üzeri kullanım ömrüne sahip mallar için kullanılmaktadır. Dayanıklı mal siparişleri verisi geçicidir fakat ilerideki ekonomik faaliyetlerin göstergesi olarak kullanılır. Siparişlerdeki artış üretim artışı için öncül bilgiler sağlar. Dolayısıyla endeksin yüksek çıkması USD değerini artırabilir.
Aylık olarak yayınlanır.